Het VVW-LS is van toepassing op alle werkzaamheden aan of nabij elektrische laagspanningsinstallaties van ProRail Assetmanagement, inclusief de elektrische arbeidsmiddelen welke direct benodigd zijn voor een veilige bedrijfsvoering.
De installaties die worden beheerd door andere ProRail-bedrijfseenheden dan Assetmanagement zoals ICT, Human Facility Management (HFM) en Projecten Stations vallen niet onder dit voorschrift. Daarvoor geldt de NEN 3140.

De installaties die worden beheerd door andere ProRail-bedrijfseenheden dan Assetmanagement zoals ICT, Human Facility Management (HFM) en Projecten Stations vallen niet onder het VVW-LS. Als bij werkzaamheden aan deze installaties wordt gewerkt in ruimtes met daarin door ProRail Assetmanagement beheerde laagspanningsinstallaties dan geldt dit voorschrift wél voor wat betreft de veilige uitvoering van de werkzaamheden. Bijvoorbeeld bij werkzaamheden van de afdeling Telecom (ICT) in een relaishuis geldt het volgende.

• Voor de technische inhoud van de werkzaamheden en de daarbij behorende elektrische risico’s gelden de voorschriften van de afdeling ICT. 
• Voor het veilig werken in de nabijheid van de treinbeveiligingsinstallatie en de daarbij behorende laagspanningsvoeding geldt het VVW-LS.

Het Vvw-ls is van toepassing op alle werkzaamheden aan of nabij elektrische laagspanningsinstallaties van ProRail Assetmanagement, inclusief de elektrische arbeidsmiddelen welke direct benodigd zijn voor een veilige bedrijfsvoering. Dus als bij werkzaamheden wordt gewerkt in ruimtes met daarin door ProRail Assetmanagement beheerde laagspanningsinstallaties dan geldt dit voorschrift voor wat betreft de veilige uitvoering van de werkzaamheden.
NB. Werkzaamheden aan of nabij installaties die worden beheerd door andere ProRail-bedrijfseenheden dan Assetmanagement zoals ICT, Human Facility Management (HFM) en Projecten Stations vallen niet onder het Vvw-ls. Daarvoor geldt de NEN 3140.

De NEN 3140 / VVW-LS geldt voor alle werkzaamheden die onderdeel zijn van de bedrijfsvoering, dus ook bij storingen. De implementatie (borging) is de verantwoordelijkheid van de werkgever.

Dit is eigenlijk een vraag voor de NLA.
Op deze vraag is bovendien geen direct antwoord te geven omdat onvoldoende duidelijk is wat bedoeld wordt met "kasten aan de ringleiding". Dit zal worden nagevraagd bij de vraagsteller.
NB Als deze vraag betrekking heeft op de 3kV railinfravoeding, dan valt dit onderwerp onder hoogspanning en valt daarmee buiten de scope van laagspanning.

Deze operationele problematiek is in beeld bij de opdrachtgever/eigenaar van deze laagspanningsinstallaties. Voor de actuele stand van zaken kunt u contact opnemen met de installatieverantwoordelijke van ProRail. 

Dat mag wel, maar alleen onder voortdurend toezicht van een VP of VOP. Als je vaker dit soort werkzaamheden uitvoert, kan het een optie zijn om daarvoor aangewezen als VOP.

Over dit specifieke onderwerp is de branche inderdaad nog in gesprek. Hier zal later op teruggekomen worden.

Nee, die heeft in de laagspanningswereld van Prorail ook niet bestaan, wel in de hoogspanning (VVW-HS). De THP is een verschijningsvorm van de VOP. Waarschijnlijk komt de THP in een volgende versie van het VVW-LS.

VP en VOP werken altijd onder verantwoordelijkheid van de WV, maar de WV kan de VP meer ruimte geven om zijn werkzaamheden in te vullen. De VOP krijgt een veel stringentere instructie van de WV. Het is aan de WV om te bepalen of toezicht noodzakelijk is. Een VOP kan ook onder toezicht van een andere VOP werken.

Dat klopt inderdaad en staat ook in het VVW-LS.

Nee. Gezien de veelheid aan installaties met de bijbehorende veelheid aan werkzaamheden is het onmogelijk om een dergelijke lijst samen te stellen en te onderhouden. Uiteraard kan een werkgever zelf een matrix opstellen om het zich makkelijk te maken bij (toekomstige) aanwijzingen.

Die impact wordt uitgezocht. De voorschriften die vanwege het VVW-LS mogelijk wijzigen, zijn vooral de onderhoudsvoorschriften zoals OHD's en ACP's. Ontwerp- en installatievoorschriften zullen niet wijzigen vanwege het VVW-LS maar vanwege het beleid om installaties elektrisch veilig(er) te maken.

De nieuwe RLN00444 heeft eigenlijk alleen nog het nummer gemeen met de huidige versie. De nieuwe RLN00444 wordt een document waarin wordt beschreven hoe Prorail intern het VVW-LS gaat implementeren. Voor de buitenwereld wordt het dus zeker geen bindend document, mogelijk wel informatief.

Formeel: niet. Ze kunnen echter niet los van elkaar gezien worden. Om maar een voorbeeld te noemen: gebreken aan een treinbeveiligingsinstallatie zijn zowel vanuit oogpunt van spoorwegveiligheid als arboveiligheid ongewenst. Een ander voorbeeld zijn inspecties: als de inspecties vanwege arbeidsveiligheid gecombineerd kunnen worden met die vanwege spoorwegveiligheid dan zal dat zeker gebeuren. Overigens heeft de RLN60001 waarchijnlijk nog wel een update nodig vanwege het VVW-LS.

Deze vraag zal intern binnen ProRail worden opgepakt.

Een deel van de taken zal bij de systeemmanager (= centraal) belegd worden, een ander deel bij de vakdeskundige (= regionaal). Regelgeving is bijvoorbeeld een taak voor de systeemmanager, het plannen van groot onderhoud is een taak voor de vakdeskundige.

De OIV is de IV voor het onderhoud. Bij projectmatig onderhoud dat wordt uitgevoerd door de afdeling Projecten van Prorail wordt de installatieverantwoordelijkheid in het project geregeld.

Deze vraag zal intern binnen ProRail worden opgepakt.

Het VVW-LS beschrijft hoe er gewerkt moet worden aan en nabij installaties. Er wordt dus voorgeschreven hoe om te gaan met alle elektrische installaties, ook die waarin afscherming ontbreekt of niet afdoende is. Het is geen document waarin wordt beschreven hoe een installatie gebouwd of gewijzigd moet worden.

• In het Arbeidsomstandighedenbesluit staat als een van de voorwaarden om onder spanning te mogen werken dat de installatie geschikt moet zijn voor het onder spanning uitvoeren van die werkzaamheden en dat door de daartoe bevoegde werknemer doeltreffende maatregelen zijn genomen om de aan die werkzaamheden verbonden gevaren te voorkomen. Dat lijken twee eisen te zijn (installatie geschikt, maatregelen getroffen) maar ze staan bewust in één zin. De combinatie van systeemeigenschappen en door de WV voorgeschreven maatregelen moeten samen tot een voldoende veilige situatie leiden. 
• ProRail kan verzoeken om werkzaamheden onder spanning uit te voeren. Het is echter altijd de WV die de opdracht aan de uitvoerenden geeft om onder spanning te gaan werken.

Dat hangt van diverse factoren af. Eenvoudig te verhelpen gebreken kan de OIV mogelijk via het onderhoudscontract op laten lossen, maar als er een structureel probleem blijkt te zijn, zullen die vanuit de strategische installatieverantwoordelijkheid worden opgelost door de systeemmanager en/of de vakdeskundige. Als het gebrek in de eerste keuring wordt geconstateerd, zal vanuit de installatieverantwoordelijkheid bij projecten het project aan de lat zijn om het probleem op te lossen.

Voor het beoordelen van een E-werkplen is een werkafspraak gemaakt dat deze binnen 10 werkdagen wordt beoordeeld door de IV. De WV dient het moment van indienen wel vooraf met de IV af te stemmen. Daarnaast wordt het E-werkplan en het proces periodiek geëvalueerd op mogelijke verbeteringen.

Er zal een transitieperiode nodig zijn om alles goed in te regelen, maar uiteindelijk zullen er vaste en door branche geaccepteerde routines moeten komen als het gaat om de afstemming tussen de WV en IV. Het VVW-LS maakt iig de relatie tussen de WV en IV duidelijker dan nu het geval is. 

Uitgangspunt moet zijn dat dit soort zaken al in de onttrekkingsaanvraag zijn onderkend en meegenomen. Daarin wordt de wijze van werken bepaald, al of niet via een risico-inventarisatie.

Het E-werkplan is de eerste stap om de elektrische gevaren per project of onderhoudscontract vast te stellen en het treffen van mitigerende maatregelen. Het E-werkplan wordt momenteel periodiek geëvalueerd door de spoorbrance en wordt op termijn onderdeel van het gehele V&G-proces. Bij repeterend onderhoudswerk is de verwachting dat er raamopdrachten ontstaan die periodiek worden besproken tussen de IV (OG) en WV (ON).

Een tijdelijke afscherming is bedoeld om een stroomdoorgang door aanraking van spanningvoerende delen te voorkomen. Er worden geen eisen gesteld om ook bescherming te bieden tegen vallen en struikelen.
In NEN 3140 §4.5 worden eisen gesteld waaraan de werkplek dient te voldoen.

Nee, In de NEN 3140 is tabel G.1 opgenomen met de middelen die bescherming geven tegen aanrakingsgevaar en tabel G.2 met de middelen die bescherming bieden tegen de effecten van vlambogen. Geschikte producten worden door meerdere fabrikanten aangeboden.

Het is aan de werkgever om een doelmatig kledingpakket samen te stellen dat bescherming biedt tegen alle mogelijke gevaren bij de diverse werkzaamheden. Let op: in de AHS zijn PBM's het laagste veiligheidsniveau...

Opmerking #1: brandvertragende kleding biedt niet automatisch ook bescherming tegen vlambogen. Kleding en overige middelen die bescherming beiden tegen de effecten van vlambogen zijn beproefd en ingedeeld in de beschermingsklasse (zie ook IEC 61482). Vlambogen kunnen alleen onstaan in delen van installaties die spanningsvoerend zijn.

Opmerking #2: bij het werken onder spanning hebben PBM's isolerende eigenschappen. Om schade te voorkomen aan gevoelige elektronica zijn werkkleding en schoenen voor gebruik in die installaties juist licht-geleidend om statische lading (ESD) af te voeren cq. potentiaalverschillen op de werkplek op te heffen. Deze kleding en schoenen zijn daarom niet geschikt als bescherming tegen aanraakgevaar in een onder spanning staande laagspanningsinstallatie, maar zijn bedoeld om schade aan de installaties te voorkomen. Voor werkzaamheden onder spanning moeten isolerende kleding en schoenen conform de NEN-normen worden gebruikt.

Het VVW-LS bevat geen overzicht van gevaren. Die gevaren moeten worden opgenomen in de V&G-dossiers. NB Een installatie is aanraakveilig als de beschermingsgraad ten minste IPXXB of IP2X bedraagt (bescherming tegen het indringen van voorwerpen van 12 mm (vingers) of groter). 

Een tijdelijke afscherming is een beschermingsmiddel om aanrakingsvevaar met spanningsvoerende delen te voorkomen en wordt voorafgaand de werkzaamheden wordt geplaatst en na afloop van de werkzaamheden wordt verwijderd. Bijvoorbeeld stroken isolatiedoek (VDE) die met kunststof knijpers worden vastgezet.

Opmerking: Voor het plaatsen en weghalen van isolatiedoek en bij afwezigheid van vlambooggevaar zijn ten minste persoonlijke beschermingsmiddelen tegen aanrakingsgevaar noodzakelijk.

In artikel 3 van de Arbowet is opgenomen dat de werkgever zorgt voor de veiligheid en gezondheid van de werknemers en dat […] doeltreffende en passende persoonlijke beschermingsmiddelen aan de werknemer ter beschikking gesteld. Deze middelen dienen te voldoen het Warenbesluit persoonlijke beschermingsermingsmiddelen 2018.

Ja, mits ook wordt voldaan aan de vakbekwaamheidseisen als die door Prorail worden opgelegd. Vanwege de spoorspecifieke installaties moet ook de werkgever kijken voor welke werkzaamheden een aanwijzing geldt. Een algemene opleiding elektrotechniek is in veel gevallen niet voldoende om nabij een spoorspecifieke installatie te werken.

De werkgever stelt de aanwijzing op, niet Prorail.

De aanwijzing is een schriftelijke overeenkomst tussen de werknemer en zijn/haar werkgever waarmee de werknemer bevoegd wordt verklaard tot het uitvoeren van bepaalde werkzaamheden. De werknemer heeft hierbij een arbeidsovereenkomst met zijn/haar werkgever.

NEN 3140 §4.2.102 gaat over het inlenen van personen door een organisatie waarmee zij geen arbeidsovereenkomst hebben. De inlenende organisatie is verantwoordelijk voor de elektrotechnische veiligheid bij werkzaamheden van ingeleende personen.

De onderhoudsaannemer verstrekt sleutels op schriftelijk verzoek van de opdrachtgever binnen Prorail van het betrokken project. Op dat punt wijzigt er niets. Wat nieuw is, is dat de persoon voor wie de toegang wordt verzocht op basis van het VVW-LS moet zijn aangewezen voor de werkzaamheden in de betreffende ruimte. De verantwoordelijkheid voor het verstrekken van de aanwijzing ligt bij de werkgever van de persoon. De onderhoudsaannemer moet wel controleren of de persoon in het bezit is van een aanwijzing als Vakbekwaam of Voldoende Onderricht Persoon maar hoeft de aanwijzing niet inhoudelijk te toetsen.

Op het moment dat er een dringende noodzaak is om onder spanning te werken, dienen medewerkers specifiek te zijn getraind in het veilig werken onder spanning.

Ja, van deelnemers wordt verwacht dat zij hun eigen PBM's en overige middelen (zoals gereedschap) meenemen naar de training. Dit komt ook in de uitnodiging van de opleiding te staan.

Voor alle genoemde taken is een aanwijzing als Vakbekwaam Persoon nodig, ervan uitgaand dat het gaat om werkzaamheden aan of inspectie van laagspanningsinstallaties. Voor een aanwijzing als VP moet de medewerker voldoen aan NLQF-niveau 2 (NLQF is de Nederlandse implementatie van EQF). In de aanwijzing moet altijd zijn aangegeven voor welke werkzaamheden de medewerker wordt aangewezen. Als de medewerker niet aan de elektrische installatie werkt of deze inspecteert dan kan een aanwijzing als VOP voldoende zijn.

Ja, op het moment dat de Vvw-ls van toepassing wordt verklaard is deze cursus beschikbaar.

Formeel is het Vvw-ls direct na de beoordeling ‘voldoende’ door de  NLA van kracht, maar er zal een transitietraject komen. Over het transitietraject zullen nog afspraken gemaakt worden met de NLA. Streven is (afhankelijk van tijdstip van positieve beoordeling door NLA) midden 2024 de transitieperiode af te ronden.

De NLA kan nu al handhavend optreden obv de NEN 3140. Formeel is het Vvw-ls direct van kracht na een positieve beoordeling door de NLA en kan de NLA handhavend gaan optreden, maar we gaan in overleg met de NLA over de transitieperiode die we als branche nodig hebben om tot volledige implementatie van het Vvw-ls te komen.